Có nhiều dạng bệnh tim và bệnh về mạch máu. Hơn 82 triệu người Mỹ mắc một hay nhiều dạng bệnh này. Mỗi năm, có trên 813.000 người chết vì các bệnh này - tức trên 33 phần trăm của tất cả các ca tử vong tại Hoa Kỳ! Tuy vậy, nhiều dạng bệnh tim và đột quỵ có thể phòng ngừa được. Đây là một vài bước then chốt mà quý vị có thể thực hiện:
- Đừng hút thuốc, và tránh hít phải khỏi thuốc thụ động.
- Giảm huyết áp, nếu huyết áp của quý vị cao.
- Hãy theo một chế độ ăn lành mạnh ít chất béo bị bão hòa, ít chất béo chuyển dạng, ít cholesterol và muối.
- Hãy năng hoạt động thể chất.
- Giữ cân nặng của quý vị trong tầm kiểm soát.
- Thường xuyên đi kiểm tra sức khỏe.
- Tuân theo các yêu cầu của bác sĩ về việc dùng thuốc.
- Kiểm soát đường huyết của quý vị nếu quý vị bị tiểu đường.
Có những dạng bệnh tim và bệnh về mạch máu nào?
XƠ CỨNG ĐỘNG MẠCH, hay bệnh xơ cứng thành động mạch, là khi các thành bên trong của động mạch trở nên hẹp hơn do sự tích tụ của mảng bám (thường gặp khi người bệnh có chế độ ăn nhiều chất béo, hút thuốc, bị bệnh tiểu đường hoặc cao huyết áp). Điều này giới hạn dòng chảy của máu đến tim và não. Đôi lúc, mảng này có thể vỡ tan ra. Khi điều này xảy ra, một cục máu hình thành và làm nghẽn động mạch. Điều này có thể gây các cơn đau tim và đột quỵ.
HUYẾT ÁP CAO, hay còn gọi là chứng cao huyết áp, là khi áp lực trong động mạch liên tục cao hơn ngưỡng bình thường. Huyết áp là lực của dòng máu tác động vào thành mạch. Huyết áp cao được viết thành hai con số như là 122/78 mm Hg. Con số ở trên (số tâm thu) là huyết áp khi tim đập/co bóp. Con số ở dưới (huyết áp tâm trương) là huyết áp khi tim nghỉ giữa hai lần đập. Huyết áp cao là huyết áp tâm thu duy trì từ 140 trở lên và/hoặc huyết áp tâm trương duy trì từ 90 trở lên trong một khoảng thời gian.
Điều nguy hiểm là quý vị thường không biết quý vị bị huyết áp cao! Vì không có dấu hiệu nào nên mỗi năm quý vị phải đi khám bác sĩ. Đồng thời, không ai biết chính xác điều gì gây nên huyết áp cao. Tuy nhiên, huyết áp cao có thể dẫn đến xơ cứng động mạch, đột quỵ hay cơn đau tim.
ĐAU TIM xảy ra khi dòng chảy của máu đến một phần của tim bị nghẽn, thường là do cục máu. Nếu cục máu này cắt đứt hoàn toàn lưu lượng máu, phần cơ tim được cung cấp bởi động mạch này bắt đầu tê liệt.
Sau đây là một vài dấu hiệu của một cơn đau tim:
- Áp lực khó chịu, đè nặng, căng đầy hay đau vùng giữa ngực quý vị. Áp lực hay cơn đau đó kéo dài trên vài phút hay hết đi và bị lại.
- Đau hoặc khó chịu ở một hoặc cả hai tay, lưng, cổ, hàm hay dạ dày.
- Thở gấp kèm hoặc không kèm sự khó chịu ở ngực.
- Các dấu hiệu khác như đổ mồ hôi lạnh, buồn nôn hay váng đầu.
Nếu quý vị có một hay nhiều dấu hiệu này, đừng đợi quá 5 phút mới gọi để xin được giúp đỡ. Gọi 9-1-1…Đến bệnh viện ngay lập tức.
SUY TIM nghĩa là tim của quý vị không bơm máu như là nó phải làm. Tim vẫn hoạt động, nhưng cơ thể không nhận được tất cả máu và ôxy cần thiết. Hãy khám bác sĩ nếu quý vị nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:
- Sưng bàn chân, mắt cá chân và cẳng chân, gọi là "phù".
- Dịch tích tụ trong phổi, gọi là "sung huyết phổi."
- Cao huyết áp
- Hút thuốc
- Bệnh tiểu đường
- Mức cholesterol cao
- Bệnh tim
- Rung tâm nhĩ (nhịp tim bất thường)
Gọi 9-1-1 để nhanh chóng nhận sự giúp đỡ nếu quý vị có một trong bất cứ dấu hiệu cảnh báo đột quỵ và cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) nào.
- Bất ngờ có cảm giác tê liệt hoặc yếu ớt ở mặt, tay hay chân, đặc biệt ở một bên của cơ thể
- Đột ngột bị lẫn lộn, gặp vấn đề trong việc nói và hiểu
- Đột ngột có vấn đề về thị lực ở một hoặc cả hai mắt
- Đột ngột có vấn đề trong việc đi lại, bị hoa mắt, mất thăng bằng hay mất khả năng kiểm soát sự di chuyển của cơ thể
- Đau đầu dữ dội và đột ngột mà không rõ nguyên nhân
Có thể tìm hiểu sâu hơn bằng cách nào?
- Hãy bàn thảo với bác sĩ, y tá hoặc chuyên gia y tế của quý vị. Nếu quý vị có bệnh tim hoặc đã từng bị đột quỵ, các thành viên trong gia đình quý vị cũng có thể có nguy cơ cao. Đối với họ, thay đổi ngay bây giờ để giảm nguy cơ là điều rất quan trọng.
- Hãy gọi 1-800-AHA-USA1 (1-800-242-8721), hoặc ghé thăm heart.org để tìm hiểu thêm về bệnh tim.
- Để biết thông tin về đột quỵ, hãy gọi 1-888-4-STROKE (1-888-478-7653) hoặc ghé thăm trang trực tuyến của chúng tôi tại StrokeAssociation.org.
Chúng tôi có nhiều tờ thông tin và sách hướng dẫn giúp quý vị có được những lựa chọn lành mạnh hơn để giảm nhẹ nguy cơ, kiểm soát bệnh tật hoặc chăm sóc cho người thân. Ghé thăm heart.org/answersbyheart để tìm hiểu thêm.
Kiến thức là sức mạnh, Hãy Học hỏi và Sống!
Qúy vị có câu hỏi hay nhận xét nào dành cho bác sĩ hay y tá của quý vị không?
Hãy dành vài phút viết ra câu hỏi của chính quý vị để mang theo trong lần tiếp theo đến gặp nhà cung cấp dịch vụ y tế. Ví dụ:
Tôi có thể giảm nguy cơ bị bệnh tim và đột quỵ của tôi bằng cách nào?
Loại thuốc nào có thể giúp cho tôi?
©2012, Hiệp Hội Tim Mạch Hoa Kỳ (American Heart Association)
